TEDAVİLER

 

                

Dişhekimi korkusu, genellikle çocukluk çağında edinilen kötü tecrübeler sonucunca oluşur. Çocukların diş tedavilerini, bu konuda uzmanlaşmış hekimlerin yapması, çocuklarla başta iyi bir iletişim kurulmasına ve uzun vadede diş tedavilerinin ve koruyucu işlemlerin kolaylıkla yapılmasına imkan verir. Pedodonti uzmanının esas görevlerinden birisi, gelişmekte olan çocuğun, hem ruhsal, hem bedensel gelişimini gözlemek ve çocuğun diş hekimine alışmasını sağlamaktır. Dişhekiminden korkan bireylerin hemen hemen tamamı, çocukluklarında dişhekimi ile ilgili kötü bir anıya sahiptir. Pedodonti uzmanı, diğer dişhekimlerinden farklı olarak, çocuklarla iletişime geçmek üzere eğitim almışlardır. 

 

Pedodonti uzmanları, gelişmekte olan dişlerin anatomik yapısı kadar, dentisyonun geneli hakkında da bilgi sahibidir. Bu bilgiler ışığında, dişlerdeki sürme sorunları da kolaylıkla teşhis edilebilir. Bu sebeple çocukların dişi muayeneleri ve diş tedavilerini pedodonti uzmanları tarafından yapılması tercih edilmesi gereken bir durumdur. Pedodonti uzmanı oluşmakta olan ortodontik bozuklukları önceden görebilir ve önlem alabilir, gerekli durumlarda ortodontiste yönlendirebilir. Pedodonti uzmanı, dişlerde oluşmuş olan çürükleri tedavi etmekten ziyade, bu çürüklerin oluşmaması için önlemler alacaktır. Özellikle daimi dişler sürdükten sonra yapılacak uygulamalar ile, ömür boyu ağzımızda kalması gereken dişler korunmuş olur. Çürükten koruyucu işlemler şunlardır. 

 

Fissür örtücü: Daimi dişlerin çiğneyici yüzeylerinde genellikle vadiyi andıran çatlaklar vardır. Bu çatlaklar, diş fırçasının kılından daha incedir ve buraya kaçan yiyecek artıklarının temizlenmesi zordur. Fissür örtücü, bu çatlakların çürüklerin oluşmasından önce kapatılması ve çürüğün engellenmesi prensibine dayanır. 

 

Florid jel uygulamaları: Flor, diş minesindeki çatlakları onaran, başlamış olan çürüklerin ilerlemesini engelleyen bir kimyasaldır. Çocuklarda ve erişkinlerde 6 aylık dönemler halinde topikal flor uygulamasıyla diş yüzeyleri adeta bir ağacın cilalanması gibi koruma altına alınmış olur. 

 

Yer tutucular: Süt azı dişlerinin çürümesi halinde dişlerin dolgu yapılması gerekmektedir. Bunun sebebi, süt dişlerinin, altlarından gelen daimi dişler için yer tutucu vazifesi görmeleridir. Süt dişlerinin kaybı halinde bir ortodonti ya da pedodonti uzmanı tarafından yapılacak muayene sonucunda yer tutucuya ihtiyaç olup olmayacağı kararlaştırılır. Bu sayede ileride yapılması gerekecek olan uzun ortodontik tedavilere ihtiyaç kalmaz.

 

Çocuklarda diş sürmesi, 6-12. aylar arasında başlar. Dişlerin sürmesi ile bebek hem daha kolay beslenmeye başlar, hem de sesleri daha kolay çıkartır. Diş sürmesi sırasında bebeklerde ağrı, huzursuzluk, beslenme bozuklukları, hafif ateş ve tükürük artışı görülebilir. Bebek dişleri sürerken hafif soğutulmuş diş kaşıyıcıları rahatsızlıkları olabildiğince azaltacaktır. Ortodontik bozuklukların esas sebeplerinden birisi parmak emmedir. Bu alışkanlık, bebeklik çağında normal sayılabilir. 2-3 yaşına kadar parmak emmenin zararı görülmese de, daha ileri yaşta devam edilmesi açık kapanış, damakta derinleşme, üst çenenin daralması ve alt çenenin geride kalması vb gibi sorunlara sebep olabilir. Parmak emmenin önlenmesi için en kolay metot emziktir, çünkü bırakılması daha kolaydır. Bebeklerde kullanılması gereken emzik, bir yüzü içbükey olan ortodontik emziklerdir. 

 

Bebeklerde süt dişleri 3-4 yaşına kadar tamamlanır ve 6-7 yaşında ilk süt dişleri sürünceye kadar stabil kalır. Süt dişleri ilk çıktığı andan itibaren, beslenme sonrasında temiz bir tülbent ya da gazlı bezle diş yüzeyleri temizlenmelidir. Günümüzde bu iş için satılan özel diş mendilleri de vardır. Bebek 2 yaşına geldiğinde artık diş fırçasını tutabilecek hale gelir. Bu evrede bebeğe yavaş yavaş diş fırçalamaya başlamak iyi olur. Anne kendi dişlerini fırçalarken bebeğe de göstermeli, elini tutarak yavaş yavaş dişleri fırçalamalıdır. İlk başlarda macun konmayabilir. Çocuklar için özel üretilmiş diş fırçaları ve macunları kullanılarak, fırçalama işi daha eğlenceli hale getirilebilir. Çocukların diş hekimi korkusu olmaması için, diş hekimi ile erken yaşta tanıştırmak faydalı olacaktır. Kendi tedavileriniz yapılırken bebeğinizi de diş hekimine götürüp alıştırabilirsiniz. Herhangi bir olumsuz durum yoksa, çocuklar ilk daimi dişlerinin çıktığı 6-7 yaşlarında bir ortodonti uzmanına ve diş hekimine muayene olmalıdır.

 

Bu sayede hem olabilecek sorunlar erken görülür ve kolaylıkla önlem alınabilir. Süt dişlerinde oluşan çürüklerin dolgu ile tedavi edilmesi gereklidir. Eğer dişlerin değişmesine 1 seneden daha fazla zaman varsa, dolgu ve kanal tedavisi yapılarak dişlerin ağızda kalması sağlanmalıdır. 

 

Süt dişlerinin tedavilerinde, daimi dişlere göre farklı uygulamalar yapılmaktadır. Süt dişlerine kanal tedavileri, kompomer dolgular, amalgam dolgular ve çelik kuronlar yapılabilir. Bu tedaviler dişlerin çok uzun yıllar ağızda kalmasına yönelik değil, alttan gelen daimi dişlerin sürme zamanlarına kadar fonksiyon göstermelerine yetecek kadardır. 

 

Çocuklarda kazalar ve travmalar sonucu en çok zarar gören bölge ağız ve dişlerdir. Genellikle ön dişlere gelen travmalar, dişlerin ya da dişleri taşıyan alveol kemiğinin kırılmasına, bazen de dişin tamamen kemikten çıkmasına sebep olmaktadır. Bu tarz yaralanmalarda ilk yapılacak şey, dişi bulmak ve kök kısmına dokunmadan, basınçla akmayan suyun altında hafifçe yıkamaktır. Mümkün olan en kısa zamanda diş hekimine gidilmelidir.

Diş, bu süre içerisinde kuru kalmamalı, tercihen süt ya da su dolu bir bardak içerisinde taşınmalıdır. Aslında en ideal taşıma yöntemi diş altında, ağız içerisinde taşımaktır. Dişhekimi, eğer şartlar uygunsa bu dişi yerine yerleştirecek ve sabitleyecektir. Düzgün yapılan bir tedavi sonrasında bu dişlerin tekrar yerine kaynama ihtimali yüksektir. Kırığın yerine ve kemiğin durumuna göre farklı uygulamalar da yapılabilir.